TÜRKİYE’DE MEMUR SAYISI OECD’YE GÖRE DAHA AZ
Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail KONCUK’un, Türkiye’deki memur sayısı ile ilgili basın açıklamasıdır.
Türkiye’de Memurlar OECD’ye Göre 2 Kat Daha Fazla Çalışıyor, 3 Kat Daha Az Kazanıyor
Türkiye’de kamuda işlerin yavaş ilerlediği yolundaki şikâyetler yoğundur. Kamuda işlerin yavaş ilerlemesinin ve kamu hizmetinden kaynaklanan memnuniyetsizliğin başında personel yetersizliği gelmektedir.
Her ne kadar bazı taraflı kurum ve kuruluşlarca aksi iddia edilse de bu gün resmi veriler incelendiğinde kamu çalışanlarının sayısının yeterli olmadığı görülmektedir. OECD verilerine göre bir kamu çalışanı Avusturya’da ortalama 18, Kanada’da ve Fransa’da 12, Finlandiya’da 9, Almanya’da 18, Hollanda’da 19, ABD’de 13 kişiye hizmet verirken 74 milyon 724 bin nüfusu olan Türkiye’de 2 milyon 610 bin kamu çalışanı bulunmakta ve 1 kamu çalışanına yaklaşık 29 kişi düşmektedir. Bu durumda kamu çalışanları birçok kurumda iş yoğunluğu içinde kalmaktadır.
Emniyet Genel Müdürlüğü’ne göre Türkiye’de hali hazırda emniyet teşkilatında çalışan memurların bir buçuk kat fazlasına ihtiyaç duyulmaktadır. Avrupa ülkelerinde her 200 kişiye 1 polis düşerken, Türkiye’de ortalama 300 kişiye 1 polis düşmektedir. Milli Eğitim Bakanı, Avrupa ile kıyaslandığında, öğretmen başına düşen öğrenci sayısının çok fazla olduğunu; öğretmensizlik nedeniyle birçok dersin boş geçtiğini ve Türkiye’de 138 bin yeni öğretmene ihtiyaç duyulduğunu bizzat kendisi açıklamıştır.
Memur sayısının az olmasının yanı sıra, illere göre kamu görevlisi dağılımı açısından da Türkiye’de sorunlar yaşanmaktadır. Hayat pahalılığının daha yoğun hissedildiği, ulaşımın güç ve ev kiralarının yüksek olduğu illerde kadro boşluğunun bulunması, buna rağmen hayat şartlarının daha kolay olduğu bazı bölgelerde ise yoğun bir kadro fazlası kamu çalışanının bulunması devletin hizmetlerinde aksamalara yol açmaktadır. 4 milyon 890 bin 893 nüfusa sahip olan Ankara’da 372 bin 454 memur bulunurken, 13 milyon 624 bin 240 nüfuslu İstanbul’da ise 295 bin 579 memur görev yapmaktadır. Buna göre Ankara’da bir memur ortalama 13 kişiye hizmet götürmekteyken, İstanbul’da bir memur 46 kişiye, İzmir’de 29 kişiye hizmet vermektedir. Bir memur Şanlıurfa’da 48, Gaziantep’te 43, Bursa’da 40, Antalya’da 36, Adana ve Mardin’de 35, Van’da 34, Kocaeli’nde ise 33 vatandaşa hizmet vermektedir.
OECD ortalamasına göre her 15 kişiye bir kamu çalışanı düşmektedir. Bu rakam dikkate alındığında Türkiye’de şu anda 4 milyon 981 bin kamu çalışanına ihtiyaç vardır. Türkiye ortalamasına göre her 29 kişiye bir memur düştüğü göz önüne alındığında, ülke genelinde memur sayısının olması gerekenin 2 milyon 281 bin gerisinde kaldığı ve ihtiyacın karşılanamadığı görülmektedir.
Konuyla ilgili açıklama yapan Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı İsmail Koncuk, Türkiye’de memurların OECD ülkelerine göre 2 kat daha fazla iş yükü ile karşılaştığını, buna rağmen yaklaşık 3 kat daha düşük maaş aldığını belirtti.
Koncuk şunları söyledi: “Son günlerde bazı taraflı kurum ve kuruluşlarca Türkiye’de kamu görevlilerinin sayısının fazla olduğu yolunda yanlış bir algı yaratılmaya çalışılmakta, basın yayın organlarında bu konu sıkça gündeme getirilmektedir. Ama gerçek, basına servis yapılan haberlerden farklıdır. Resmi verilere bakıldığında, Türkiye’de kamu görevlilerinin sayısının gelişmiş ülkelere kıyasla son derece düşük olduğu görülecektir. Öyle ki, nüfusa oranladığımızda Avusturya’ya göre 1 milyon 500 bin, Fransa’ya göre 3 milyon 617 bin, Finlandiya’ya göre ise 6 milyon 94 bin kamu görevlisine daha ihtiyaç duyduğumuz ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle bazı kurum ve kuruluşlarca basına servis edilen ve Türkiye’deki kamu görevlilerinin sayısının fazla olduğunu ifade eden kasıtlı haberlere itibar edilmemesi gerekmektedir. Bu tür haberleri yapanlar, “Türkiye’de kamu görevlilerinin sayısı neye ve kime göre fazladır?” sorusunu da mutlak surette cevaplandırmalıdır.
Kamu hizmetini, maliyet analizi yaklaşımıyla gördürmek mümkün değildir. Eğer maliyet hesabı ve bir kıyaslama yapılacaksa resmi rakamların dikkate alınması zorunludur. Resmi rakamlar, Türkiye’deki kamu görevlilerinin OECD içindeki emsallerine oranla sayıca 2 kat daha az olduğunu buna göre de 2 kat daha fazla iş yükü ile karşı karşıya kaldığını ortaya koymaktadır. Ücret yönünden incelendiğinde de Türkiye’de bir memurun Avrupa’daki bir memurdan 3 kat daha düşük maaş aldığı görülmektedir. Buna göre Türkiye’de memurlarımız OECD ortalamasına göre 6 kat daha düşük maliyetle, olumsuz şartlarda, yoğun bir iş yükü altında çalışmaktadır.
Kamu çalışanlarıyla ilgili sorunların çözümü amacıyla 1998/16 sayılı Başbakanlık genelgesiyle yürürlüğe konulan ancak daha sonra mevcut iktidarın durdurduğu norm kadro çalışmalarının bir an önce tamamlanması gerekmektedir. O tarihlerde norm kadro çalışmalarının başlatılmasındaki amaç, Türkiye’deki kamu görevlisi sayısının fazla olduğu düşüncesiyle, kurumların norm kadro ihtiyacının tespit edilerek kamu görevlisi sayının düşürülmesi idi. Ancak çalışmalar ilerledikçe Türkiye’de memur sayısının son derece yetersiz olduğu gerçeği ortaya çıktı ve bu nedenle norm kadro çalışmaları da durduruldu. Bu nedenle ‘Türkiye’de memur sayısı fazladır.’ demek bilimsel temeli olmayan, popülist ve taraflı bir yaklaşımdır. Kurumların norm kadro ihtiyacı belirlendiğinde, Türkiye’de en az 2 milyon yeni memura ihtiyaç olduğu görülecektir.”
İLLERE GÖRE NÜFUS VE KAMU ÇALIŞANI SAYISI
Nüfus
Kamu Çalışanı
Kamu Çalışanı
Başına Düşen Nüfus
İstanbul
13.624.240
295.579
46
Ankara
4.890.893
372.454
13
İzmir
3.965.232
135.722
29
Şanlıurfa
1.716.254
35.792
48
Bursa
2.652.126
66.205
40
Diyarbakır
1.570.943
52.538
30
Van
1.022.532
30.429
34
Konya
2.038.555
64.149
32
Gaziantep
1.753.596
41.027
43
Antalya
2.043.482
56.031
36
Kocaeli
1.601.720
48.390
33
Erzurum
780.847
36.191
22
Mersin
1.667.939
51.414
32
Adana
2.108.805
60.711
35
Mardin
764.033
21.860
35
TÜRKİYE
74.724.269
1.610.000
29
KAMU ÇALIŞANINA DÜŞEN NÜFUS
Ülke
Kamu Çalışanına
Düşen Nüfus
Avusturya
18
Kanada
12
Çek Cum.
14
Finlandiya
9
Fransa
12
Almanya
18
Macaristan
12
İrlanda
16
İtalya
25
Hollanda
19
Y. Zelanda
18
İspanya
25
ABD
13
Türkiye
29