Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail KONCUK, sendikamızın yaptığı araştırmayı açıkladı.
OECD ÜLKELERİ BAZ ALINDIĞINDA İLKÖĞRETİMDE DERSLİK AÇIĞI 158 BİN 999.
Türk Eğitim-Sen, Milli Eğitim Bakanlığı ve OECD verilerini derleyerek bir araştırma yaptı. Araştırmaya göre, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında;
Okul öncesinde 26 bin 681 okul, 980 bin 654 öğrenci, 42 bin 716 öğretmen, 45 bin 703 derslik bulunuyor. İlköğretimde 33 bin 310 okul, 10 milyon 916 bin 643 öğrenci, 485 bin 677 öğretmen, 332 bin 902 derslik bulunuyor. Ortaöğretimde 8 bin 913 okul, 4 milyon 240 bin 139 öğrenci, 206 bin 862 öğretmen, 110 bin 310 derslik bulunuyor.
EĞİTİM KADEMESİ
OKUL/KURUM SAYISI
ÖĞRENCİ SAYISI
ÖĞRETMEN SAYISI
DERSLİK SAYISI
OKUL ÖNCESİ
26.681
980.654
42.716
45.703
İLKÖĞRETİM
33.310
10.916.643
485.677
332.902
ORTAÖĞRETİM
8.913
4.240.139
206.862
110.310
Not: Öğrenci sayılarına açık ilköğretim ve açık öğretim lisesi öğrencileri dâhildir.
İLKÖĞRETİM OKULLARINDA DERSLİK BAŞINA İSTANBUL’DA 46, ŞANLIURFA’DA 53, VAN’DA 45 ÖĞRENCİ DÜŞÜYOR
Milli Eğitim Bakanlığı 2009-2010 yılı verilerine göre, Türkiye’de derslik başına okul öncesinde 21 öğrenci, ilköğretimde 32 öğrenci, ortaöğretimde 33 öğrenci düşüyor. Ancak Büyükşehirler ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde bu rakamlar çok daha fazladır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı İstanbul’da ilköğretimde 46, ortaöğretimde 40; Bursa’da ilköğretimde 38, ortaöğretimde 39; Ankara’da ilköğretimde 36, ortaöğretimde 34; Adana’da ilköğretimde 39, ortaöğretimde 40; Ağrı’da ilköğretimde 43, ortaöğretimde 33; Van’da ilköğretimde 45, ortaöğretimde 39; Gaziantep’te ilköğretimde 46, ortaöğretimde 46; Şanlıurfa’da ilköğretimde 53, ortaöğretimde 40; Şırnak’ta ilköğretimde 44, ortaöğretimde 36’dır. (Derslik başına düşen öğrenci sayısında açık ilköğretim ve açık öğretim lisesi öğrencileri dahil edilmemiştir.)
OECD ÜLKELERİ BAZ ALINDIĞINDA TÜRKİYE’DE SADECE İLKÖĞRETİMDE DERSLİK AÇIĞI 158 BİN 999.
OECD ülkelerinde ise derslik başına düşen öğrenci sayısı ilköğretimde 21,4’tür. Bazı OECD ülkelerinde ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı şöyle: Avusturya 19,9; Çek Cumhuriyeti 20; Finlandiya 19,8; Lüksemburg 15,8; Polonya 19,6, İzlanda 18,2. Buna göre OECD ülkeleri baz alındığında Türkiye’de sadece ilköğretimde derslik açığı, ilköğretimde 158 bin 999’dur.
İLKÖĞRETİMDE ÖĞRETMEN BAŞINA TÜRKİYE’DE 22, BELÇİKA’DA 12,6, MACARİSTAN’DA 10,2, PORTEKİZ’DE 11,8 ÖĞRENCİ DÜŞÜYOR
Türkiye’de ilköğretimde 22 öğrenci, ortaöğretimde 18 öğrenci düşüyor. (Öğretmen başına düşen öğrenci sayısında açık ilköğretim ve açık öğretim lisesi öğrencileri dâhil edilmemiştir.) Bazı ülkelerde öğretmen başına düşen öğrenci sayısı şöyle: Belçika’da ilköğretimde 12,6, ortaöğretimde 10,2; İspanya’da ilköğretimde 13,6, ortaöğretimde 10; Macaristan’da ilköğretimde 10,2, ortaöğretimde 11,1; Portekiz’de ilköğretimde 11,8, ortaöğretimde 8,1; Japonya’da ilköğretimde 19, ortaöğretimde 13,5, İsveç’de ilköğretimde 12,3, ortaöğretimde 12,5, Hollanda’da ilköğretimde 15,6, ortaöğretimde 15,7’dir.
OKULLAŞMA ORANI OKUL ÖNCESİNDE YÜZDE 38,55, İLKÖĞRETİMDE YÜZDE 98,17, ORTAÖĞRETİMDE YÜZDE 64,95
2009-2010 yılında okullaşma oranı okul öncesinde yüzde 38,55, ilköğretimde yüzde 98,17, ortaöğretimde yüzde 64,95, yükseköğretimde okullaşma oranı ise 2008-2009 eğitim öğretim yılında sadece yüzde 27,69.
KIZLARDA OKULLAŞMA ORANI ERKEKLERE GÖRE DAHA DÜŞÜK
Kızların okullaşma oranı erkek öğrencilere göre daha düşük. 2009-2010 eğitim-öğretim yılında okul öncesinde kız öğrencilerde okullaşma oranı yüzde 37,91, erkek öğrencilerde 39,17; ilköğretimde kız öğrencilerde okullaşma oranı yüzde 97,84, erkeklerde 98,47; ortaöğretimde kız öğrencilerde okullaşma oranı yüzde 62,21, erkeklerde de yüzde 67,55, yükseköğretimde kız öğrencilerin okullaşma oranı yüzde 25,92, erkeklerin yüzde 29,40.
OKULLAŞMA ORANLARI
İLKÖĞRETİM
ORTAÖĞRETİM
YÜKSEKÖĞRETİM
YILLAR
TOPLAM
ERKEK
KADIN
TOPLAM
ERKEK
KADIN
TOPLAM
ERKEK
KADIN
2002-2003
90,98
94,49
87,34
50,57
55,72
45,16
14,65
15,73
13,53
2003-2004
90,21
93,41
86,89
53,37
58,01
48,50
15,31
16,62
13,93
2004-2005
89,66
92,58
86,63
54,87
59,05
50,51
16,60
18,03
15,10
2005-2006
89,77
92,29
87,16
56,63
61,13
51,95
18,85
20,22
17,41
2006-2007
90,13
92,25
87,93
56,51
60,71
52,16
20,14
21,56
18,66
2007-2008
97,37
98,53
96,14
58,56
61,17
55,81
21,06
22,37
19,69
2008-2009
96,49
96,99
95,97
58,52
60,63
56,30
27,69
29,40
25,92
2009-2010
98,17
98,47
97,84
64,95
67,55
62,21
OKULLAŞMA ORANLARI
OKUL ÖNCESİ
YILLAR
TOPLAM
ERKEK
KADIN
2009-2010
38,55
39,17
37,91
TÜRKİYE’DE 2008 YILINDA 16 BİN 790 DERSLİK YAPILIRKEN, 2009 YILINDA 9 BİN 844 DERSLİK YAPILDI
Son 7 yılda yapılan derslik sayısına bakıldığında; 2003 yılında toplam 15.253, 2004 yılında 28 bin 78, 2005 yılında 28 bin 698, 2006 yılında 28 bin 243, 2007 yılında 15 bin 728, 2008 yılında 16 bin 790, 2009 yılında 9 bin 844 derslik yapılmıştır. Derslik sayısının 2009 yılında bir önceki yıla göre 6 bin 946 düşüş göstermesi dikkat çekicidir. Öte yandan 2009 yılında bin 304 anaokulu, 6 bin 148 ilköğretim okulu, bin 720 ortaöğretim okulu yapılmıştır.
SON YEDİ YILDA YAPILAN DERSLİK SAYISI
YILLAR
TOPLAM
ANAOKULU/ANASINIFI
İLKÖĞRETİM
ORTAÖĞRETİM
YAYGIN EĞİTİM
EĞİTİME YÜZDE 100 DESTEKTEN YAPILAN
2003
15.253
610
13.959
553
131
2004
28.078
884
17.471
2476
104
7143
2005
28.698
951
20.256
683
155
6653
2006
28.243
748
19.301
1336
114
6744
2007
15.728
425
10.721
928
124
3530
2008
16.790
505
14.169
716
42
1358
2009
9.844
1304
6.148
1.720
48
624
MİLLİ EĞİTİME AYRILAN PAY, 2010 YILINDA YÜZDE 9,80’E GERİLEDİ
YILLAR
MEB BÜTÇESİNİN GSYH ORANI (%)
MEB BÜTÇESİNİN KONSOLİDE BÜTÇEYE ORANI (%)
2003
2,24
6,91
2004
2,30
8,53
2005
2,29
9,53
2006
2,18
9,47
2007
2,49
10,42
2008
2,41
10,30
2009
2,95
10,64
2010
2,74
9,80
Milli Eğitim Bakanlığı bütçesine bakıldığında; eğitime ayrılan bütçe 2003 yılında yüzde 6,91, 2004 yılında yüzde 8,53, 2005 yılında yüzde 9,53, 2006 yılında yüzde 9,47, 2007 yılında yüzde 10,42, 2008 yılında yüzde 10,30, 2009 yılında yüzde 10,64, 2010 yılında ise yüzde 9,80’tir.
MEB bütçesinin GSYH’ya oranı ise 2003 yılında yüzde 2,24, 2004 yılında yüzde 2,30, 2005 yılında yüzde 2,29, 2006 yılında yüzde 2,18, 2007 yılında yüzde 2,49, 2008 yılında yüzde 2,41, 2009 yılında yüzde 2,95, 2010 yılında da yüzde 2,74 olmuştur. 2010 yılında gerek eğitime ayrılan bütçede, gerekse MEB bütçesinin GSYH’ya oranında yaşanan düşüş dikkat çekicidir.
OECD 2009 YILI RAPORUNA GÖRE; GÖREVE YENİ BAŞLAYAN BİR ÖĞRETMEN TÜRKİYE’DE YILDA BRÜT 14 BİN 63 DOLAR, LÜKSEMBURG’DA BRÜT 49 BİN 902 DOLAR KAZANIYOR
OECD 2009 eğitim raporuna göre; OECD ülkelerinde ilköğretimde göreve yeni başlayan bir öğretmen yılda 28 bin 687 dolar, en üst derecedeki bir öğretmen ise 47 bin 747 dolar kazanmaktadır. OECD 2009 yılı raporuna göre Türkiye’de en düşük derecede görev yapan bir öğretmen yılda 14 bin 63 dolar, en yüksek derecedeki öğretmen ise 17 bin 515 dolar kazanmaktadır. Öğretmen maaşları bazı ülkelerde şöyledir: Danimarka’da ilköğretimde en düşük 35 bin 691, en yüksek 40 bin 322, Kore’de en düşük 31 bin 717, en yüksek 87 bin 745, İspanya’da en düşük 34 bin 250, en yüksek 49 bin 666, Lüksemburg’da en düşük 49 bin 902, en yüksek 101 bin 707. (OECD’nin belirttiği ücretler, brüt olarak hesaplanmıştır.)
ABD’DE BİR PROFESÖR 8 BİN 529 EURO, BELÇİKA’DA 6 BİN 625 EURO KAZANIYOR
Öte yandan akademisyenlerin maaşları da AB ve ABD ile karşılaştırıldığında büyük farklar göstermektedir. Profesörler Belçika’da ayda ortalama 6 bin 625 euro, Kanada’da ayda 7 bin 145 euro, Danimarka’da ayda 6 bin 974 euro, Finlandiya’da ayda 5 bin 218 euro, Fransa’da ayda 4 bin 500 euro, Almanya’da ayda 4 bin 546 euro, ABD’de ayda 8 bin 529 euro kazanmaktadır. Türkiye’de en yüksek derecede görev yapan bir profesör ayda brüt 2 bin 439 euro, net 1.880 euro kazanmaktadır. ( AB ve ABD’deki maaşlar brüttür ve 2007 yılına aittir, Türkiye’deki maaş ise 2010 yılına aittir.) Buna göre ABD’li profesör Türk profesörden 3.4 kat, Belçika’lı profesör de Türk profesörden 2.8 kat fazla kazanmaktadır. Almanya’da çalışan bir memur ise ayda 3 bin 500 euro, Hollanda da çalışan bir memur ayda 3 bin euro kazanırken, Türkiye’de 9/2 derecede çalışan bir memur ayda 647 euro kazanmaktadır.
OECD 2009 raporuna göre; Türkiye’de öğrenci başına düşen harcama miktarı ilköğretimde 1,130 dolar, ortaöğretimde 1,834 dolardır. OECD ülkelerinde ise öğrenci başına harcama miktarı ilköğretimde 6,437 dolar, ortaöğretimde 8,006 dolar, yükseköğretimde 12,336 dolardır. Ayrıca öğrenci başına düşen harcama miktarı Almanya’da ilköğretimde 5,362 dolar, ortaöğretimde 7,548 dolar; İtalya’da ilköğretimde 7,716 dolar, ortaöğretimde 8,495 dolar; Kore’de ilköğretimde 4,935 dolar, ortaöğretimde 7,261 dolar, ABD’de ilköğretimde 9,709 dolar, ortaöğretimde 10,821 dolar, Norveç’te ilköğretimde 9,486 dolar, ortaöğretimde 11, 435 dolardır.
Konuyla ilgili açıklama yapan Türk Eğitim-Sen Genel Başkanı İsmail KONCUK, şunları söyledi: “Eğitimde istenen başarıyı bir türlü yakalayamayan, beklenen çıkışı gerçekleştirilemeyen ülkemiz, OECD ülkelerinin çok gerisindedir. 2010 yılında da derslik açığı, öğretmen açığı sorunu çözümlenemedi. Okul çağındaki tüm çocuklar hala okullu yapılamadı. OECD ülkeleri ile karşılaştırıldığında öğrenci başına düşen harcama miktarı çok düşük kalmaktadır. Öğretmen maaşları AB ülkelerinin gerisindedir. Bu rakamlarla Türkiye’de eğitimde çağ atlamamız mümkün değildir. Bu nedenle bütçeden eğitime daha fazla pay ayrılmalı, eğitim-öğretime daha fazla yatırım yapılmalıdır. Milli Eğitim Bakanı Sayın Nimet ÇUBUKÇU, eğitimin asli sorunlarına eğilerek, eğitim sistemini içinde bulunduğu çıkmazdan kurtarmalıdır. Yeni bir eğitim sistemi oluşturmak, eğitimin aksayan yönlerini tartışmak ve eğitim alanında önemli adımlar atarak, sorunlara kalıcı çözümler bulmak hem ülkemiz, hem de geleceğimiz açısından çok önemlidir. Aksi takdirde Türk Milli Eğitimi ancak üçüncü dünya ülkeleriyle yarışabilir ve uluslararası alanda kendisine yer bulamaz.