Millî Eğitim Bakanlığı Yetiştirici Ve Tamamlayıcı Sınıflar Ve Kurslar Yönergesi

Tebliğler Dergisi : 3 OCAK 1994/2398
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Yönergenin amacı, mecburî öğrenim çağında bulundukları halde, öğrenimlerini çeşitli sebeblerle yaşıtları ile birlikte zamanında yapamamış çocuklar ile gezici, göçer veya iş hayatının gereği olarak ilköğretime sürekli devam edememiş çocukların eğitim ve öğretimleri için açılacak yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ile kurslarla ilgili esas ve usulleri düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Yönerge; Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim kurumlarında açılacak yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kursların açılması, eğitim-öğretim ve yönetim ile ilgili esas ve usulleri kapsar.
Dayanak
Madde 3- Bu Yönerge 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu, Millî Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği ile Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslar Yönetmeliği hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4- Bu Yönergede geçen;
“Bakanlık”, Millî Eğitim Bakanlığını,
“Bakan”, Millî Eğitim Bakanını,
“Millî Eğitim Müdürlüğü”, Okulun bağlı bulunduğu il ve ilçe millî eğitim müdürlüğünü,
“İlköğretim Kurumları”, Resmî ve özel ilkokul, ortaokul, ilköğretim okulu ile yatılı ilköğretim bölge okulunu,
“İlköğretim Okulu”, Aynı yönetim altında beş yıllık ilkokul ve üç yıllık ortaokuldan meydana gelen gündüzlü ve pansiyonlu sekiz yıllık ilköğretim kurumunu,
“İlkokul”, Mecburî öğrenim çağındaki kız ve erkek çocukların eğitim ve öğretimini sağlamak üzere açılan ve öğrenim süresi beş yıl olan ilköğretim kurumunu,
“Ortaokul”, İlkokula dayalı üç yıllık eğitim-öğretim veren gündüzlü ve pansiyonlu ilköğretim kurumunu,
“Yatılı İlköğretim Bölge Okulu”, Nüfusu az veya dağınık yerleşim birimlerinde aynı yönetim altında kurulan sekiz yıllık parasız yatılı okulu,
“Müdür”, Bünyesinde yetiştirici ve tamalayıcı sınıf ve kurs açılan gündüzlü, pansiyonlu ve yatılı ilköğretim kurumlarının müdürlerini,
“Veli”, Öğrencinin ana veya babasını, vasisini, aile başkanını veya kanunen sorumluluğunu üstlenen kişiyi,
“Yetiştirici ve Tamamlayıcı Kurs”, İlköğretim çağındaki çocuklar için ilköğretim kurumlarında açılan dört hafta süreli kursu,
“Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıf”,İlköğretim çağındaki çocuklar için ilköğretim kurumlarında açılan beş hafta ve daha uzun süreli olan sınıfı,
“Gezici Tarım İşçi Çocukları”, Geçimini sağlamak üzere belli dönemlerde ve mevsimlik olarak geçici tarım işlerinde ailesiyle birlikte bulunan mecburî öğrenim çağındaki çocukları,
“Göçer Aile Çocukları”, Geçimini çeşitli yörelerde konar, göçer ve yaylak-kışlak hayatı biçiminde yaşayarak ailesiyle birlikte bulunan mecburî öğrenim çağındaki çocukları,
“Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslar Programı”, Mecburî öğrenim çağında bulundukları halde çeşitli sebeplerle öğrenimlerini yaşıtlarıyla birlikte zamanında yapamamış olan çocuklar için uygulanacak öğretim programını,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Sınıflar ve Kurslarla İlgili Esaslar
Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kursların Amaçları
Madde 5- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kursların amaçları Türk Millî Eğitiminin genel amaçları ve temel ilkeleri ile ilköğretiminin amaçları doğrultusunda,
a) Mecburî öğrenim çağında bulundukları halde öğrenimlerini yaşıtlarıyla birlikte yapamamış olan çocuklara ilköğrenim vermek,
b) Gezici tarım işçileri ve göçer ailelerinin mecburî öğrenim çağındaki çocuklarına ilköğrenim vermek,
c) Çeşitli sebeplerle ilköğretime devam edemeyen, okuldan ayrılan veya ara vermiş çocuklara ilköğrenim vermek,
d) Durumları ve hayat şartları yönünden yetiştirilmeleri gerekli görülen çocukların ilköğretimden yararlanmalarını,
sağlamaktır.
Resmî Tatil Günleri
Madde 6- Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslarda tatil günleri şunlardır:
a) Haftanın resmî tatil günleri,
b) Cumhuriyet Bayramı, (28 Ekim öğleden sonra başlar, 29 Ekim günü tören yapılır ve akşamı sona erer),
c) Yılbaşı tatili (1 Ocak günü),
d) Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı (23 Nisan günü törenden sonra başlar, 24 Nisan günü akşamı sona erer),
e) Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı (19 Mayıs günü törenden sonra başlar ve 20 Mayıs günü akşamı sona erer),
f) Zafer Bayramı (30 Ağustos günü),
g) Ramazan Bayramı (Arefe günü saat 13.00’de başlıyarak 3,5 gün),
h) Kurban Bayramı (Arefe günü saat 13.00’de başlayarak 4.5. gün),
ı) Mahallî Kurtuluş günü (1 gün),
Öğrenci Andı
Madde 7- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslarda her gün derslere başlamadan önce bahçede veya dershanede öğrenciler tarafından aşağıdaki öğrenci andı söylenir.
“Türk’üm doğruyum çalışkanım, ilkem, küçüklerimi korumak, büyüklerimi saymak, yurdumu, milletimi özümden çok sevmektir.
Ülküm yükselmek, ileri gitmektir.
Ey büyük Atatürk açtığın yolda, gösterdiğin hedefe durmadan yürüyeceğime and içerim.
Varlığım Türk varlığına armağan olsun.
Ne Mutlu Türk’üm diyene”.
Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıf ve Kurs Dönemi
Madde 8- Millî eğitim müdürlüğünce, ilköğretim kurumlarında valilik oluru ile dört hafta süreli yetiştirici ve tamamlayıcı kurs, beş hafta ve daha uzun süreli yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar açılır. Valilik olurunda her sınıf veya kursun açıldığı veya sona erdiği tarihler arası o yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf veya kursun dönemidir. Yıl içinde ihtiyaca göre birden fazla yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurs açılabilir.
Genel Esaslar
Madde 9- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslarda yapılacak eğitim-öğretim uygulamalarında aşağıdaki esaslar göz önünde bulundurulur.
a) Eğitim ve öğretim faaliyetleri, öğretim ilkeleri, öğrenci yaş ve bilgi seviyesi, çevre özellikleri ve programda belirtilen esaslar dikkate alınarak 5. maddedeki amaçlar gerçekleşecek şekilde düzenlenir ve uygulanır.
b) Türkçe dersinin, özellikle yetiştirici ve tamamlayıcı bütün sınıf ve kurslardaki her derste ve her durumda doğru ve güzel öğretilmesine ve kullanılmasına özen gösterilir.
c) Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurslarda, her fırsattan yararlanılarak öğrencilerin temizlik, dengeli ve sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmaları ve sağlıklı yaşamaları için gerekli tedbirler alınır.
d) Eğitim ve öğretim yapılan sınıf ve okulun her yerinde temizlik ve düzenin sağlanması, derslik, lavabo, işlik, lâboratuvar, yemekhane gibi yerlerde ısı, ışık ve havalandırmanın sağlık şartlarına uygun olması için gerekli tedbirler alınır.
e) Öğrencilerin kılık kıyafetlerinin temiz ve düzenli olması, spor, müzik ve eğitici çalışmalara katılmaları için gerekli çalışmalar yapılır.
f) Öğrencilerin beden, zihin, ahlâk, ruh ve sosyal bakımdan sağlıklı olarak gelişmeleri için tedbirler alınır.
g) Beslenme ve temizlik ile ilgili bilgi, beceri ve alışkanlıklar kazandırılır.
h) Akşam yapılan eğitim ve öğretimde öğrencilerin yorgunlukları giderilerek, eğitim ve öğretim faaliyetlerine sevinerek ve isteyerek katılmaları sağlanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sınıf ve Kurs Açma, Kayıt-Kabul ve Devam Durumu
Sınıf ve Kurs Açma
Madde 10- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurs açılması için 5. maddede belirtilen amaçları gerçekleştirmek üzere, millî eğitim müdürü veya görevlendireceği millî eğitim müdür yardımcısı, bölge ilköğretim müfettişlerinden biri, ilköğretim kurumu müdürü ve bir sınıf öğretmeninin katılacağı dört kişilik bir komisyon oluşturulur. Her ilçe için ayrı ayrı komisyonlar teşkil edilir.
Bu komisyonlar;
a) Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf veya kursa alınacak çocukların ailelerinin bulunduğu yerleşim alanlarını inceleyerek ailelerle görüşür ve mecburî öğrenim çağındaki çocukların yetiştirilmesi konusunda onları bilgilendirir.
b) Mecburî öğrenim çağındaki çocukların iş saatleri dışında en yakın ilköğretim kurumuna devam etmeleri ve yetiştirilmesi için (Ek-1) listenin düzenlenmesini sağlar.
c) Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslara katılacak öğrenciler ile devam eden öğrencilerin aileleri, hayat ve çalışma şartları gibi konularda gerekli araştırma ve incelemeler yapar, çözüm yolları teklifinde bulunur.
d) Açılacak yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf veya kursun nerede, hangi süreler arası, katılacak öğrenci sayısı, öğrencilerin okula gidiş ve geliş saatleri, ulaşım durumu, eğitim araç-gereçleri giyim ve beslenme maddelerinin temini gibi konuları kapsamak üzere hazırladığı raporu il millî eğitim müdürlüğüne sunar.
Millî Eğitim Müdürlüğünce Yapılacak Çalışmalar
Madde 11-Millî eğitim müdürlüğünün yapacağı görevler şunlardır:
a) Millî eğitim müdürlüğü komisyon raporu ve raporda yer alan komisyon görüşünü esas alarak valilik oluru ile yetiştirici ve tamamlayıcı kurs ve sınıf açar. Bir sınıf veya kursun açılabilmesi için en az on (10) öğrenci gerekir. Sınıf ve kursun süresi, katılacak öğrencilerin sayısı, faaliyetin yapılacağı ilköğretim kurumu, öğrencilerin gidiş-geliş ve ulaşım durumları, okul, araç-gereç, giyim eşyaları ve beslenme maddelerinin temini gibi konularda çalışma yapmak.
b) Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kursun yürütülmesinde mülkî amirin onayını almak kaydıyla düzenlemeler yapmak, yeni kararlar almak, değişiklikler yapmak.
c) İl içinde her ilçede açılacak yetiştirici, tamamlayıcı sınıf ve kursun organize edilmesi, yönetim, işleyiş ve yürütülmesinden millî eğitim müdürleri veya görevlendirecekleri millî eğitim müdür yardımcıları sorumludur.
Kayıt-Kabul ve Derslerin İşlenişi
Madde 12- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurslara devam edecek öğrencilerin (Ek-2) “öğrenci kayıt kabul çizelgesi”ne kayıtları sınıf ve kursun açıldığı okul müdürlüğünce yapılır. Sınıf ve kurs öğretmeni, (Ek-3) “günlük yoklama çizelgesi”ne bu öğrencilerin adını soyadını yazarak devam takibini yapar. Devam edemeyen öğrencileri okul müdürüne bildirir. Her gün öğretmen işlediği ders ve faaliyetleri (Ek-4) “sınıf ders defteri”ne işler. Ayrıca, eğitim ve öğretimin verimli ve başarılı yürütülmesi amacıyla her öğrenci için (Ek-5) “öğrenci tanıma formu” öğretmen tarafından tutulur.
Sınıf ve Kurslara Devam
Madde 13- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurslara katılan öğrencilerin devamları esastır. Sınıf ve kurslara öğrencilerin devamlarını sağlayıcı ve katılımı arttırıcı tedbirler okul idaresi ve diğer görevlilerce alınır.
Eğitim ve Öğretimin Plânlanması
Madde 14- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslarda uygulanacak eğitim-öğretim faaliyetleri, okul müdürü ve öğretmen tarafından aşağıdaki şekilde;
a) Çevrenin özellikleri,
b) İş ve çalışma saatleri,
c) Öğrencilerin ilgi, istek ve ihtiyaçları,
d) Yaş ve bilgi seviyeleri,
e) Ulaşım durumu,
f) Velilerin istek ve ihtiyaçları ile benzeri hususlar da dikkate alınarak sınıf ve kursların günlük zaman çizelgesi, haftalık ders dağıtım çizelgesi ve eğitim-öğretim faaliyetleri programına göre plânlanır ve düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Personel Görevlendirme ve Başarının Değerlendirilmesi
Personel Görevlendirme
Madde 15- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslar için eğitim-öğretimin yürütüleceği ilköğretim kurumu müdürü, yeteri kadar sınıf öğretmeni, rehberlik ve denetim görevlileri ile yardımcı hizmetler personelini valilik oluru ile görevlendirir.
Görevlendirilen personele özlük hakları yanısıra ders ücreti, yolluk ve yevmiyeleri mevcut mevzuata göre ödenir.
Okul Müdürünün Görevleri
Madde 16- Bünyesinde yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurs açılan ilköğretim kurumu müdürünün görevleri şunlardır:
a) Öğrencilerin okul kayıt kabullerini yapmak ve devamlarını sağlamak.
b) Öğrencilerin geliş-gidiş saatlerini, ulaşımlarını velilerle görüşerek ayarlamak.
c) Öğretmenler arasında sınıf ve kurslar için görev bölümü yapmak.
d) Okulu eğitim-öğretime hazırlamak, ders araç ve gereçlerini hizmete sunmak.
e) Sınıf ve kurslarda ara değerlendirme ve dönem sonunda başarıyı genel olarak değerlendirmek.
f) Millî Eğitim Müdürünün verdiği diğer görevleri yapmak.
Öğretmenin Görevleri
Madde 17- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurs öğretmeninin görevleri şunlardır:
a) Kendisine verilen yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kursdaki dersleri programda belirtilen esaslara göre plânlamak, okumak ve değerlendirmek.
b) Sınıf ve kursa devam eden öğrencilerin adını, soyadını günlük yoklama çizelgesine yazarak devam takibini yapmak.
c) Devam edemeyen öğrencileri okul müdürüne bildirmek.
d) Her gün işlediği ders ve faaliyetleri ders defterine işlemek.
e) Her öğrenci için, öğrenci tanıma formu tutmak ve işlemek.
f) Hazırlanan nöbet çizelgesine göre nöbet tutmak.
g) Müdürün verdiği diğer görevleri yapmak.
Müfettişin Görevleri
Madde 18- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kursların rehberlik ve teftiş hizmetlerinde görevlendirilen ilköğretim müfettişinin görevleri şunlardır:
a) Yönetici ve öğretmenlere sınıf ve kurs faaliyetlerinin plânlanması ve uygulamasında rehberlik etmek.
b) Eğitim-öğretimde kullanılan teknik ve metodlarda öğretmene yol göstermek.
c) Yönetim, değerlendirme, rehberlik ve koordinasyon konularında iş birliği yaparak verimin artırılmasına katkıda bulunmak.
Başarının Değerlendirilmesi
Madde 19- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kursun öğretmeni, öğrencileri eğitim ve öğretim dönemi içinde tutacağı gözlem formu ve yapacağı yazılı, sözlü, uygulamalı ve gözlemlere dayalı olarak bir bütün halinde değerlendirir.
Bu değerlendirmeler öğrencinin başarısını artırmak ve gelişimini sağlamak üzere yapılır. Değerlendirmelerde öğretmen beşli not sistemi kullanır. Ancak, değerlendirme sonuçlarını öğrencilere not olarak bildirmez. Öğrencinin sürekli olumlu, başarılı yanları dikkate alınarak teşvik edilir. Sınıf ve kurs sonunda genel bir değerlendirme yapılır.
Bu değerlendirmede öğrencinin hedeflere ulaşma durumu ve istenilen davranışları kazanması esas alınır. Sonuç öğrenciye bildirilmez. Sınıf ve kurs dönemi sonunda öğrenciye “Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıf ve Kurs Belgesi” (Ek-6) okul müdürü ve öğretmen tarafından düzenlenerek öğrenciye veya velisine imza karşılığı verilir.
Öğrencilere verilen “Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıf ve Kurs Belgeleri” okulda tutularak (Ek-7) belge defterine işlenir ve ilgiliye imzalatılır.
Öğrencinin İlköğretime Devamı
Madde 20- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kursu tamamlayan öğrencinin, sabit ikamet yerinde okul varsa bu okul müdürlüğüne, yoksa ilçe millî eğitim müdürlüğüne öğrencinin sınıf veya kursa katıldığı tarihleri, kimlik ve adresi ile birlikte ilköğretime devamının sağlanması konusunu belirten bir yazı (Ek- 8) okul müdürlüğünce yazılır.
Madde 21- Öğrencilere beslenme, temizlik alışkanlığını kazandırmak ve beslenme eğitiminin verilmesi amacıyla her gün onların dengeli ve sağlıklı beslenmeleri için çeşitli besinler verilir. Öğrencilere verilecek beslenme malzemeleri bakanlık, il, ilçe ve çevre imkânları ile kamu kurum ve kuruluşlarından, özel ve gönüllü kuruluşlardan ve diğer imkânlar ile karşılanır. Beslenme maddeleri ve yoğaltımı (Ek-9) “Beslenme Yoğaltım Çizelgesi”ne işlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Kılık Kıyafet
Madde 22- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıflar ve kurslarda görevli yönetici, öğretmen ve diğer personelin giyiminde sadelik, temizlik ve hizmete uygunluk esastır. Bu sınıf ve kurslara devam eden öğrencilerin kılık ve kıyafetlerinde “Bakanlık İle Diğer Bakanlıklara Bağlı Okullardaki Görevlilerle Öğrencilerin Kılık, Kıyafetlerine İlişkin Yönetmelik” esaslarına uyulur.
Okul Çevre İlişkileri
Madde 23- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurslarda yürütülen eğitim-öğretim faaliyetlerinin başarılı ve verimli olabilmesi için öğrenci velileri, çevre halkı ve kamu kurum ve kuruluşları ile iş birliği yapılır. Bu sınıf ve kurslara devam eden öğrencilerin giyecekleri, temizlik maddeleri ve günlük beslenme maddelerinin temini konusunda çevredeki resmî ve özel kuruluşlarla gerekli iş birliği yapılır. Öğrencilerin okula geliş-gidişleri ile okul araç ve gereçlerinin sağlanması için çevre imkânlarından da yararlanılır.
Tutulacak Defterler ve Dosyalar
Madde 24- Yetiştirici ve tamamlayıcı sınıf ve kurslarda aşağıdaki çizelge, defter ve dosyalar tutulur.
a) Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslara Katılacakların Listesi (Ek-1)
b) Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslar Öğrenci Kayıt Kabul Çizelgesi (Ek-2),
c) Günlük yoklama çizelgesi (Ek-3),
d) Öğretmen ders defteri (Ek-4),
e) Öğrenci tanıma formu (Ek-5),
f) Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurslar Belgesi (Ek-6),
g) Yetiştirici ve Tamamlayıcı Sınıflar ve Kurs Belge Defteri (Ek-7),
h) Öğrencinin İlköğretime Devamı Yazısı Örneği (Ek-8),
ı) Beslenme yoğaltım çizelgesi (Ek-9),
i) Demirbaş eşya defteri,
j) Öğretmen nöbet defteri,
k) Kurs veya sınıf dönem sonu raporu,
l) Desimal yazışma dosyaları,
m) Eğitici çalışmalar dosyası.
ALTINCI BÖLÜM
Yürürlük ve Yürütme
Yürütme
Madde 25- Bu Yönerge Tebliğler Dergisi’nde yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
Yürürlük
Madde 26- Bu Yönerge hükümlerini Millî Eğitim Bakanı yürütür.